całować

See also: calować and całowac

Old Polish

Alternative forms

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *cělovàti. By surface analysis, cały + -ować. First attested in the end of the 14th century.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /t͡saɫɔvat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /t͡saɫɔvat͡ɕ/

Verb

całować impf (perfective pocałować or ucałować)

  1. (transitive) to kiss (to touch with the lips) [+accusative = whom/what], [+ w (accusative) = where], [+instrumental = with what]
    • 1930 [Fifteenth century], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), section 11,29:
      Gymye syø gey czalowacz (osculatus est eam) a zaplakaw y rzekl gey, yze gey gest brat
      [Jimie się jej całować (osculatus est eam), a zapłakaw i rzekł jej, iże jest brat jej [oćca]]
    • 1874-1891 [Fifteenth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 60:
      Czalvysze thy, Rogowszky, w rzicz biccaka
      [Całujże ty, Rogowski, w rzyć byczaka]
    • 1930 [Fifteenth century], “Ruth”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), section 14,1:
      Orffa czalowawszi (osculata est) swyekrew wrocy syø
      [Orfa, całowawszy (osculata est) świekrew, wroci się]
    • 1876 [1407], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie, volume X, page 389:
      Milowacz gymeli (sc. Chrystusa) y wszegdi gego nogy czalowacz
      [Miłować jimieli (sc. Chrystusa) i wszegdy jego nogi całować]
    • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 15:
      Czalvva circuit ore
      [Całuwa circuit ore]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 769:
      Wnętrze lało sie w ty usta jego, ktoremi był boga całował
      [Wnętrze lało sie w ty usta jego, ktoremi był Boga całował]
  2. (reflexive with się) to kiss each other (to touch each other’s lips)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 84, 11:
      Sprawedlnoscz a pocoy czalowalesta se sø (iustitia et pax osculatae sunt)
      [Sprawiedlność a pokoj całowalesta sie [są] (iustitia et pax osculatae sunt)]

Derived terms

noun
adjective
adverbs
nouns
verbs

Descendants

  • Polish: całować
  • Silesian: całować

References

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish całować. By surface analysis, cały + -ować.

Pronunciation

  • IPA(key): /t͡saˈwɔ.vat͡ɕ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /t͡saˈɫɔ.vat͡ɕ/
  • (file)
  • (file)
  • Rhymes: -ɔvat͡ɕ
  • Syllabification: ca‧ło‧wać

Verb

całować impf (perfective ucałować or pocałować)

  1. (transitive) to kiss (to touch with the lips)
    Hyponym: cmokać
  2. (reflexive with się) to kiss each other (to touch each other’s lips)

Conjugation

Conjugation of całować impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive całować
present tense 1st całuję całujemy
2nd całujesz całujecie
3rd całuje całują
impersonal całuje się
past tense 1st całowałem,
-(e)m całował
całowałam,
-(e)m całowała
całowałom,
-(e)m całowało
całowaliśmy,
-(e)śmy całowali
całowałyśmy,
-(e)śmy całowały
2nd całowałeś,
-(e)ś całował
całowałaś,
-(e)ś całowała
całowałoś,
-(e)ś całowało
całowaliście,
-(e)ście całowali
całowałyście,
-(e)ście całowały
3rd całował całowała całowało całowali całowały
impersonal całowano
future tense 1st będę całował,
będę całować
będę całowała,
będę całować
będę całowało,
będę całować
będziemy całowali,
będziemy całować
będziemy całowały,
będziemy całować
2nd będziesz całował,
będziesz całować
będziesz całowała,
będziesz całować
będziesz całowało,
będziesz całować
będziecie całowali,
będziecie całować
będziecie całowały,
będziecie całować
3rd będzie całował,
będzie całować
będzie całowała,
będzie całować
będzie całowało,
będzie całować
będą całowali,
będą całować
będą całowały,
będą całować
impersonal będzie całować się
conditional 1st całowałbym,
bym całował
całowałabym,
bym całowała
całowałobym,
bym całowało
całowalibyśmy,
byśmy całowali
całowałybyśmy,
byśmy całowały
2nd całowałbyś,
byś całował
całowałabyś,
byś całowała
całowałobyś,
byś całowało
całowalibyście,
byście całowali
całowałybyście,
byście całowały
3rd całowałby,
by całował
całowałaby,
by całowała
całowałoby,
by całowało
całowaliby,
by całowali
całowałyby,
by całowały
impersonal całowano by
imperative 1st niech całuję całujmy
2nd całuj całujcie
3rd niech całuje niech całują
active adjectival participle całujący całująca całujące całujący całujące
passive adjectival participle całowany całowana całowane całowani całowane
contemporary adverbial participle całując
verbal noun całowanie

Derived terms

adjectives
  • całuskowy
  • całuśny
interjections
  • całuj psa w nos
  • całuję rączki
nouns
verbs
  • nacałować pf
  • odcałować pf
  • scałować pf, scałowywać impf
  • wcałować pf, wcałowywać impf
  • wycałować pf, wycałowywać impf
  • zacałować pf, zacałowywać impf
verbs
  • całować klamkę impf, pocałować klamkę pf
  • całować się z dubeltówki impf, ucałować się z dubeltówki pf
  • całować się z języczkiem impf, pocałować się z języczkiem pf
  • całować z dubeltówki impf, ucałować z dubeltówki pf
adjectives
adverbs
nouns
verbs

References

    Further reading

    Silesian

    Etymology

    Inherited from Old Polish całować. By surface analysis, cały + -ować.

    Pronunciation

    • IPA(key): /t͡saˈwɔvat͡ɕ/
    • Rhymes: -ɔvat͡ɕ
    • Syllabification: ca‧ło‧wać

    Verb

    całować impf (perfective pocałować or ucałować)

    1. (transitive) to kiss (to touch with the lips)
    2. (reflexive with sie) to kiss each other (to touch each other’s lips)

    Conjugation

    Conjugation of całować impf
    person singular plural
    masculine feminine neuter virile nonvirile
    infinitive całować
    present tense 1st całujã całujymy
    2nd całujesz całujecie
    3rd całuje całujōm
    past tense 1st całowołch,
    całowołech,
    całowoł żech
    całowałach
    całowała żech
    całowałoch1)
    całowało żech
    1)
    całowalimy,
    całowalichmy
    całowałymy,
    całowałychmy
    2nd całowołś,
    całowołeś,
    całowoł żeś
    całowałaś
    całowała żeś
    całowałoś1)
    całowało żeś
    1)
    całowaliście,
    całowali żeście
    całowałyście,
    całowały żeście
    3rd całowoł całowała całowało całowali całowały
    future tense 1st bydã całowoł,
    bydã całować
    bydã całowała,
    bydã całować
    bydã całowało,1)
    bydã całować
    bydymy całowali,
    bydymy całować
    bydymy całowały,
    bydymy całować
    2nd bydziesz całowoł,
    bydziesz całować
    bydziesz całowała,
    bydziesz całować
    bydziesz całowało,1)
    bydziesz całować
    bydziecie całowali,
    bydziecie całować
    bydziecie całowały,
    bydziecie całować
    3rd bydzie całowoł,
    bydzie całować
    bydzie całowała,
    bydzie całować
    bydzie całowało,
    bydzie całować
    bydōm całowali,
    bydōm całować
    bydōm całowały,
    bydōm całować
    pluperfect tense2)
    1st bōłch całowoł,
    bōłech całowoł,
    bōł żech całowoł
    byłach całowała
    była żech całowała
    byłoch całowało1)
    było żech całowało
    1)
    byli my całowali,
    bylichmy całowali
    były my całowały,
    byłychmy całowały
    2nd bōłś całowoł,
    bōłeś całowoł,
    bōł żeś całowoł
    byłaś całowała
    była żeś całowała
    byłoś całowało1)
    było żeś całowało
    1)
    byliście całowali,
    byli żeście całowali
    byłyście całowały,
    były żeście całowały
    3rd bōł całowoł była całowała było całowało1)
    były my całowali,
    byłychmy całowali
    były całowały
    conditional 1st bych całowoł bych całowała byście całowali by my całowały,
    bychmy całowały
    2nd byś całowoł byś całowała byście całowali byście całowały
    3rd by całowoł by całowała by całowało by całowali by całowały
    imperative 1st niych całujã całujmy
    2nd całuj całujcie
    3rd niych całuje niych całujōm
    active adjectival participle całujōncy całujōncŏ całujōnce całujōncy całujōnce
    passive adjectival participle całowany całowanŏ całowane cał całowane
    verbal noun całowanie
    1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms.
    2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

    Further reading

    This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.