шаҡмаҡ

From *čaqmaq (“square, box, checkered pattern”), perhaps from Proto-Turkic *č(i)ak- (“to strike, to cut”).

Cognate with Kazakh шақпақ (şaqpaq), Kyrgyz чакмак (cakmak, “square, box”), Uyghur چاقماق‎ (chaqmaq, “square, box, checkered pattern”).

Note that the Bashkir development from this archetype looks anomalous in its first consonant - the expected form would be *саҡмаҡ (*saqmaq).

• IPA^(key): [ʂɑqˈmɑq]
• Hyphenation: шаҡ‧маҡ

шаҡмаҡ • (şaqmaq)

1. square; rectangular box

   Пешка һәр йөрөгәнендә берешәр шаҡмаҡ йөрөй.

   Peşka här yörögänendä bereşär şaqmaq yöröy.

   A pawn moves one square each time it moves.

   Һәр шаҡмаҡҡа бер генә хәреф яҙыла; буш шаҡмаҡтар ҡалмаҫҡа тейеш.

   Här şaqmaqqa ber genä xäref yaðıla; buş şaqmaqtar qalmaθqa teyeş.

   Only one letter fits into each box; no empty boxes must remain.

2. cube, block

   Шаҡмаҡ шәкәр.

   Şaqmaq şäkär.

   Cube sugar.

3. checkered pattern, check

   Шаҡмаҡ туҡыма.

   Şaqmaq tuqıma.

   Checkered tissue.

   Шаҡмаҡ дәфтәр.

   Şaqmaq däftär.

   Grid notebook.