йондоҙ

From Proto-Turkic *yulduŕ (“star”). The development of the medium consonant cluster -ld- into -nd- is specific to Bashkir.

Cognate with Azerbaijani ulduz; Chagatai یولدوز‎ (yulduz); Dolgan һулус (hulus); Gagauz yıldız; Karachay-Balkar жулдуз (julduz), Karakalpak juldïz; Kazakh жұлдыз (jūldyz); Khakas чылтыс (çıltıs); Kumyk юлдуз (yulduz); Kyrgyz жылдыз (jıldız); Nogai юлдыз (yuldız); Shor чылтыс (čïltïs); Southern Altai јылдыс (ǰïldïs); Tatar йолдыз (yoldız); Turkish yıldız; Turkmen ýyldyz; Tuvan сылдыс (sıldıs); Uyghur يۇلتۇز‎ (yultuz); Uzbek yulduz; Yakut сулус (sulus).

• IPA^(key): [jʊ̞nˈdʊ̞ð]
• Hyphenation: йон‧доҙ

йондоҙ • (yondoð)

1. (astronomy) star

   Таң йондоҙо.

   Taŋ yondoðo.

   A morning star.

   Ҡыш йондоҙҙар баҙыҡ янһа – һалҡынға, тоноҡ янһа йылыға тарта.

   Qış yondoððar baðıq yanha – halqınğa, tonoq yanha yılığa tarta.

   In the winter, if the stars shine bright, (the weather tends) towards cool, if (they) shine dimly, (the weather) tends towards warm.

   • Ural-batyr (Bashkir folk epic):

     Йондоҙ һымаҡ атылып, Аҡбуҙ толпар атлығып күктән килеп төшкән, ти.

     Like a shooting star, a grey winged horse came down swiftly from the sky.

   Йосоп төш күрә. Төшөндә ун бер йондоҙ бер ай Йосопҡа баш эйгәнен күрә.

   Yosop töş kürä. Töşöndä un ber yondoð ber ay Yosopqa baş eygänen kürä.

   Yusuf has a dream. In his dream, he sees that eleven stars and one moon incline their heads to Yusuf.

2. star (celebrity)

   Арағыҙҙа Криштиану Роналду исемле футбол йондоҙон белеүселәр барҙыр, моғайын.

   Arağıðða Kriştianu Ronaldu isemle futbol yondoðon belewselär barðır, moğayın.

   Certainly, there those among you who know Cristiano Ronaldo, the football star.

3. (geometry) star

   Шыршы башына ҡатырғанан ҡырҡып ҡыҙыл йондоҙ ҡуйҙыҡ.

   Şırşı başına qatırğanan qırqıp qıðıl yondoð quyðıq.

   We put a red star cut from cardboard on top of the Cristmas tree.

• йондоҙнамә (yondoðnamä)